ก๋วยเตี๋ยว

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้วบังเคยถามคนจีนที่รู้ภาษาจีนหลายคน ทั้งจากไต้หวัน ฮ่องกง และแผ่นดินใหญ่เกี่ยวกับก๋วยเตี๋ยวแต่ก็ไม่มีใครรู้จัก ทีแรกคิดว่าออกเสียงไม่ถูก เขาจึงฟังไม่รู้เรื่อง อุตส่าห์พยายามผันตั้งแต่ไม้เอก โท ตรีและจัตวา จนครบก็ยังไม่มีใครรู้ว่าบังเหล็มพยายามพูดถึงอะไร มารู้ทีหลังว่าก๋วยเตี่ยวเป็นภาษาแต้จิ๋ว ให้พยายามจนปากฉีกก็ไม่มีใครฟังรู้เรื่องหากจีนคนนั้นไม่รู้ภาษาแต้จิ๋ว

ความวิจิตรพิศดารและวิวัฒนาการของก๋วยเตี๋ยวเดี๋ยวนี้ไม่ได้อยู่ที่ชาวจีนอีกต่อไป ของชาวจีนเหลืออยู่แต่ก๋วยเตี๋ยวผัดเขละๆเหมือนแป้งเปียกเป็นส่วนใหญ่ แต่กลับกลายเป็นชาวไทยและญวนที่ทำให้ก๋วยเตี๋ยวชนิดต่างๆชื่อกระฉ่อนไปทั่วโลก ก๋วยเตี๋ยวสูตรไทยนั้นมีหลากหลาย ตั้งแต่เนื้อสดเนื้อเปื่อย น้ำไส เย็นเตาไฟ และฯลฯ ที่ดังระเบิดไปทั่วโลกก็คือมาม่า ส่วนของชาวญวนนั้นเรียกกันว่าเฝอ(pho) มีลักษณะคล้ายๆของไทย แต่มีเอกลักษณ์เด่นอยู่สองอย่างคือ มีการยกจานผักมาให้คนกินใส่เอง ซึ่งประกอบด้วยใบโหระพาและถั่วงอกเป็นหลัก เอกลักษณ์อีกอย่างหนึ่งก็คือชามก๋วยเตี๋ยวเขามีสามขนาด เล็ก กลาง และใหญ่ ขนาดใหญ่นั้นเป็นที่ชื่นชอบของคนกินจุ บางร้านชามใหญ่ของเขานั้นมีขนาดอ่างอาบน้ำของเด็ก ที่หาดใหญ่ก็พอจะหากินได้ แต่ไม่เป็นที่นิยมเมือนทางภาคอีสานและภาคกลาง ฮิตมากถึงขนาดก๋วยเตี๋ยวไทยสู้ไม่ได้ จึงมีการปล่อยข่าวว่าใครกินก๋วยเตี๋ยวญวนแล้วจะเป็นโรคจู๋ในบางสมัย

เมื่อสมัยที่แม่ทอมยังอยู่ในสภาพกันดารและห่างจากตัวเมืองหาดใหญ่ถึง๓ชั่วโมงโดยเรือหางยาว อาหารการกินประจำวันของคนในหมู่บ้านก็คือข้าวกับเคยจี่ จิ้งจัง เท้าหยี (เต้าหู้ยี้) แป้งแดง ปลาหลังเขียวแห้ง ปลาขี้เกะแห้ง หรือหากจะหรูหราขึ้นมาหน่อยก็มีแกงส้มปลาชนิดต่างๆแล้วแต่จะหาได้ตามฤดูกาล หรือถ้าเป็นวันที่มีตลาดนัดคูเต่า ก็จะมีหมูเนื้อและปลามาขาย แต่ก็ไม่ใช่ทุกบ้านที่จะมีเงินไปซื้อ สรุปแล้วอาหารที่ชาวแม่ทอมกินกันก็ไม่ค่อยมีอะไรเป็นเนื้อเป็นหนัง หากวันไหนได้กินแกงคั่วใส่กะทิก็หมายความว่าสุดยอดแห่งความโอชะที่ใครๆรู้จัก เด็กๆมักจะได้ยินผู้ใหญ่ที่เข้าไปธุระในเมืองกลับมาเล่าให้ฟังถึงความเอร็ดอร่อยของข้าวมันไก่ ข้าวหมูแดง ข้าวหน้าเป็ด และก๋วยเตี๋ยวที่เจ๊กขายที่ร้านในหาดใหญ่ ว่าร้านก๋วยเตี๋ยวน้ำนั้นเขามีตู้แขวนหมูแดง ตับหมู และอะไรต่างๆจิปาถะเอาไว้ เมื่อคนเข้าไปเจ๊กคนขายก็จะจัดการทำให้ตามแต่จะสั่ง อันว่าตับหมูและลูกชิ้นนั้นสุดแสนจะอร่อย คนเล่าก็เล่าไปอย่างเอร็ดอร่อยออกท่าซี้ดปาก เด็กๆที่นั่งฟังก็น้ำลายไหลยืดพลอยอร่อยไปด้วยเหมือนได้กินเอง คนเล่าก็มักจะถูกคะยั้นคะยอให้เล่าแล้วเล่าอีกซ้ำๆซากๆ เด็กจะได้จินตนาการถึงความเอร็ดอร่อยของก๋วยเตี๋ยวน้ำกันอีก เด็กๆจึงไฝ่ฝันกันว่าวันหนึ่งตัวจะได้ลิ้มรสไอ้ก๋วยเตี๋ยวน้ำนี้สักครั้ง

ยุคถัดมามีอาแป๊ะเจ๊กปลายแถวจากคูเต่ามาทำก๊วยเตี๋ยวขายที่ตลาดนัดวันพฤหัส ขายถ้วยละบาท ความฝันของเด็กหลายคนก็ได้กลายเป็นความจริง คือได้ลิ้มรสก๋วยเตี๋ยวสมใจ แต่ก็ไม่เหมือนกับที่เคยได้ฟังมาจากคนที่เคยไปกินที่หาดใหญ่ เพราะก๋วยเตี๋ยวที่ตลาดนัดคูเต่านั้น เส้นก๋วยเตี๋ยวไม่กี่เส้น ถั่วงอกไม่กี่ต้น หมูสองซิ้น น้ำซุบหม้อเปล่าอีกหนึ่งตวัก และมันหมูหนึ่งช้อน อายิโนโมโต๊ะหนึ่งช้อนใหญ่ อร่อยแทบจะขาดใจตาย หลายคนถามหาลูกชิ้น อาแป๊ะบอกว่าใส่ไม่ได้เพราะมันแพง

นิยายปรำปราเรื่องความความโอชะของก๋วยเตี๋ยวได้กลายเป็นอาหารในฝันของเด็กและผู้ใหญ่ส่วนหหนึ่งในแม่ทอมไปเสียแล้ว เช่นคราวหนึ่งเถ้าแก่สบจัดงานฉลองสะพานข้ามคลองที่บ้านใต้ กลางวันแกเอาเครื่องขยายเสียงลงเรือประกาศไปตลอดย่านน้ำให้คนไปร่วมงาน เพื่อเป็นการจูงใจให้คนไป แกโฆษณาว่าแกจะขายก๋วยเตี๋ยวน้ำด้วย ตอนนั้นท่านไข่เคกำลังเริ่มแตกเนื้อหนุ่ม รีบไปขอสตางค์พ่อตั้งแต่เที่ยงกะว่าจะไปกินก๋วยเตี๋ยวบังสบให้สมอยากตอนค่ำ ข้างพ่อก็บอกว่ามึงจะไปกินอะไรกะก๋วยเตี๋ยวไอ้สบ เพราะมันเป็นแขก ก๋วยเตี๋ยวอร่อยเขาต้องใส่หมู ไข่เคก็ไม่ฟัง อุตส่าห์เดินไปถึงบ้านใต้เพื่อจะกินก๋วยเตี๋ยว รุ่งเช้ากลับมา ไข่เคเล่าว่ากินแล้วแทบอ๊วกเพราะมันวัวติดคอ ก๋วยเตี๋ยวแขกบังสบกินเหมือนกินเปรต ซึ่งไขเคหมายถึงกินเหมือนกินลาที่เขาทำให้เปรตกิน

เมื่อหลายปีก่อน ครูหลุบ ครูออด และโต้โผใหญ่อีกหลายคนได้จัดงานเลี้ยงใหญ่สำหรับชาวกุลนิล แก้วกุลนิล รวมไปถึงเขยและสะใภ้ ลองนึกเอาเองก็แล้วกันว่า งานจะใหญ่ขนาดไหน เพราะแค่กุลนิลไม่รวมเขยรวมสะใภ้ก็ปาเข้าไปครึ่งหมู่บ้านแล้ว เมื่อมีการหยั่งเสียงว่าอยากกินอะไรในการเลี้ยงใหญ่ของชาวกุลนิลในครั้งนี้ ผลจากการนับคะแนนปรากฎว่ามีมติเป็นเอกฉันท์ให้ทำก๋วยเตี๋ยวผัดและก๋วยเตี๋ยวน้ำเลี้ยง นี่ก็เป็นข้อพิสูจน์อีกอย่างหนึ่งของทัศนะของชาวแม่ทอมที่มีต่อก๋วยเตี๋ยว บังไม่ได้ไปร่วมงาน แต่ได้ยินมาว่าการเลี้ยงใหญ่คราวนี้มีหลายคนกินจนต้องหาม บ้างอ๊วกบ้างอืด พุงป่องเหมือนเนียงเคย เนื่องจากทำกันไม่ค่อยเป็นและปริมาณมากเกินไป เส็นก๋วยเตี๋ยวจึงดิบๆสุกๆ กินเข้าไปมากแล้วไปอืดอีกเกือยเท่าตัวในท้อง ชาวกุลนิลและเขยสะใภ้หลายรายจึงเกือบจะท้องแตกตายเพราะความตะกละเหมือนชูชก ว่างๆครูหลุบและครูออดน่าจะจัดอีกครั้ง อยากจะรู้ว่าคราวนี้ชาวกุลนิลอยากกินอะไร เพราะกุลนิลรุ่นจิ้งจังเดี๋ยวนี้นั่งเหลานั่งพัตตาคาร