จริงๆแล้วมันก็เหมือนๆกันนั่นแหละ

ตอนคนเราเพิ่งออกมาจากครรภ์ของมารดานั้นไม่มีอะไรแตกต่างกันเลย ออกมาตัวเปล่าๆไม่มีทรัพย์สินใดๆติดตัวออกมาทั้งสิ้น ที่ออกมาพร้อมๆกับพระขรรค์หรือหอยสังข์ก็เห็นมีแต่เฉพาะในนิทานเท่านั้น ภายในไม่กี่วินาทีหลังจากออกมา ความแตกต่างก็เริ่มจะปรากฏ แล้วแต่ว่าบิดามารดาของทารกนั้นจะอยู่ในสถานะไหนในทางเศรษฐกิจและสังคม ทารกซึ่งยังไม่รู้เรื่องอะไรทั้งสิ้นจะถูกหุ้มห่อด้วยเสื้อผ้าอาภรณ์และเครื่องประดับอันเป็นวัตถุที่มีค่ามีราคาอันเป็นที่ยอมรับ และฐานะทางสังคมของบิดามารดาก็จะถูกถ่ายทอดไปยังทารกเช่นเดียวกันในทันทีที่ออกมาดูโลก

เมื่อทารกค่อยๆเจริญวัย ค่านิยมในทางวัตถุและสถานะทางสังคมจากรอบข้างก็ถูกถ่ายทอดเข้าไปทีละเล็กละน้อย จากสภาพที่มีแต่ความบริสุทธิ์ในจิตใจ ความเป็นตัวตน-ตัวเอง(self)ก็ค่อยๆเกิดขึ้น ความรู้สึกเป็นเจ้าของก็ค่อยๆตามมา การแสวงหาให้ได้มาก็เกิดขึ้น และในที่สุดก็กลายเป็นพลโลกอีกคนหนึ่งที่สืบทอดเอาความรู้สึกอันเป็นธรรมดาสำหรับคนทั่วๆไปเอาไว้ มีการแก่งแย่ง เอารัดเอาเปรียบและล้างผลาญซึ่งกันและกันต่อไปเหมือนที่เป็นมาในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ ดูเหมือนว่าลักษณะทีว่านี้มีความเป็นสากล ไม่ว่าชาติไหนหรือภาษาไหนเหมือนกันหมด มากบ้างน้อยบ้างและไม่มีทีท่าว่าจะลดลง

ในเมืองไทยเรานั้นยิ่งเห็นได้ชัด คนธรรมดาๆสามารถที่จะเป็นนั่นเป็นนี่ได้ร้อยแปดพันอย่าง เช่นเป็นครู เป็นหมอ เป็นตำรวจ เป็นทหาร เป็นพระ เป็นหะยี เป็นกำนัน และเป็นฯลฯ ต่างคนต่างสำคัญมั่นหมายในสิ่งที่ตัวคิดว่าตัวเองเป็น หนักๆเข้าก็คิดว่าตัวเองผิดจากคนอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่ได้อยู่ในสถานะที่กุมกลไกอำนาจที่สามารถจะเอื้ออำนวยประโยชน์ให้แก่ผู้อื่นได้ เมื่อถูกยกย่องยอมรับก็เลยพลอยใหญ่ไปตามแรงหนุน หลายคนเมื่อได้เป็นเข้าแล้วเกิดความหลงและอยู่ในโลกใหม่ที่ดูเหมือนว่าจะห่างไกลจากที่มาดั้งเดิมเมื่อตอนเกิดใหม่ๆออกไปทุกที โลกที่ประกอบขึ้นด้วยการมี การได้และการเป็นเจ้าของกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่ไม่อาจจะแยกแยะ

เพื่อนฝูงของบังที่เคยคบหาเมื่อตอนเรียนชั้นมัธยมหรือมหา'ลัยก็ให้มีอันเปลี่ยนไปตามอาชีพ เป็นนายพล เป็นหมอ เป็นผู้พิพากษา เป็นคณบดี เป็นอธิบดี เป็นดอกเตอร์นักวิชาการ เป็นศาสตราจารย์ เป็นนักการเมือง เป็นรัฐมนตรี เป็นนักธุรกิจใหญ่ และเป็นอะไรต่างๆที่ใครๆเขาถือว่าเป็นใหญ่เป็นโต ในบรรดาเพื่อนๆเหล่านั้นมีอยู่จำนวนหนึ่งที่มองเห็นความจริงว่าทุกอย่างที่ไปเป็นเข้านั้นมันเป็นแค่ภาระหน้าที่ แต่ก็มีอยู่อีกไม่น้อยที่พลอยหลงเขื่องไปกับการได้ การเป็น และการมี การพบปะเจอะเจอกันอีกครั้งหนึ่งจึงต้องมีความระมัดระวัง ความเป็นกันเองแบบเมื่อครั้งเก่าก่อนนั้นอาจจะไม่เหมือนเดิมเสียแล้ว เพราะสิ่งที่แต่ละคนกำลังพกพาและเป็นเจ้าของอยู่ในปัจจุบันมันทำให้ความรู้สึกของแต่ละคนเปลี่ยนไป


การแต่งตัวและประเพณีส่วนหนึ่งที่ถือปฏิบัติต่อๆกันมาก็มีไว้เพื่อการสนับสนุนที่จะสร้างความแตกต่างเพื่อผลอะไรบางอย่าง เช่นในศาลของบางประเทศในยุโรป คนที่เป็นผู้พิพากษาจะแต่งตัวค่อนข้างประหลาด ใส่ครุยรุ่มร่ามและครอบหัวด้วยวิกผมปลอม นัยว่าจะให้ดูขลังกว่าธรรมดา บ้านเราก็มีการลอกเลียนเอามาเป็นแบบอย่าง ผู้พิพากษาก็ใส่ครุยกะเขาด้วยทั้งๆที่ที่อากาศร้อนจะขาดใจ ถ้าใส่วิกเข้าด้วยก็คงจะกลายเป็นตัวตลกแทนที่จะขลัง มนุษย์เราหลอกกันเองหน้าด้านๆเพื่อหวังผลต่างๆด้วยการแต่งกาย

หากว่าเดินเข้าไปในสถานที่ราชการ ก็จะเห็นความพยายามของระบบและเจ้าหน้าที่ที่จะทำให้เกิดความแตกต่างด้วยการแต่งกายทั้งในหมู่คนข้าราชการด้วยกันและรวมไปถึงคนที่ไปติดต่องาน ข้าราชการแต่ละชั้นจะมีการแต่งเครื่องแบบแตกต่างกันไปเพื่อบ่งบอกฐานะเพื่อที่จะได้รู้ว่าใครเหนือกว่าใคร ทีไม่แต่งเครื่องแบบก็จะมีการแต่งตัวกันอย่างพิถีพิถัน ทั้งที่นิยมกันว่าสวยงามและที่แข่งกันว่าใครจะ"มี"มาแต่ง มาห้อยและมาแขวนประดับประดามากกว่ากัน...

... สมมติว่าหากมีสักวันหนึ่งเจ้าหน้าที่ศาลากลางจังหวัดทุกคนไปทำงานตัวเปล่าๆไม่มีเสื้อผ้า ไม่มีอะไรภายนอกมาเป็นส่วนประกอบ คนที่ไปติดต่อราชการที่ไม่เคยเห็นใครในสำนักงานมาก่อนจะบอกได้ไหมว่าใครคือภารโรงและใครคือผู้ว่าฯ ...เมื่อแต่ละคนเหลือแต่ตัวเปล่าๆแล้วมันก็คงไม่ต่างอะไรกันมากนัก...คนที่เคยถูกเรียกว่า"ท่าน"และมีคนหลีกทางให้ก็คงจะไม่มีอะไรเหลือที่จะเอาไว้แสดงฐานะอันจอมปลอมของตัวเอง...